رفراکتومتر

 

رفراکتومتر (Refractometer) یک دستگاه اندازه‌گیری است که برای اندازه‌گیری شاخص شکستندگی یا همان اندیس شکست نور در یک ماده استفاده می‌شود. این دستگاه اصولاً برای تعیین درصد کنسانتره یا شکر محلول در آب استفاده می‌شود و در بسیاریرفراکتومترهای دستی یا آنالوگ برای عملکرد به منبع تغذیه نیاز ندارند.

برای تعیین غلظت محلول در این مدل رفراکتومترها کافی است چند قطره از محلول روی منشور ریخته و درپوش آن را ببندید. سپس رفراکتومتر عمود بر منبع نور (مانند خورشید) نگه داشته دارید و از قسمت چشمی درون رفراکتومتر را نگاه کنید. نور از طریق مایع شکسته می‌شود. بخشی که قسمت‌های تیره و روشن به هم رسیده‌اند، عدد مورد نظر را نشان می‌دهد. از صنایع مانند علوم غذایی، شیمی، برق، پزشکی، کشاورزی و صنایع نفت و گاز به کار می‌رود.

 

رفراکتومتر گرانش

در رفراکتومترهای گرانش چگالی مایع نسبت به چگالی آب (که وزن مخصوص آن 1 است) اندازه‌گیری می‌شود و نتیجه بر اساس واحد (Sp.Gr.) گزارش می‌گردد.

 وزن مخصوص نسبت چگالی یک ماده به چگالی یک ماده‌ی مرجع است. معمولا از آب به عنوان ماده‌ی مرجع برای اندازه‌گیری وزن مخصوص یک مایع استفاده می‌کنند. از آنجایی که وزن مخصوص از تقسیم چگالی ۲ ماده بدست می‌آید، بنابراین بدون واحد است.

چنانچه در تعیین وزن مخصوص از آب به عنوان ماده‌ی مرجع استفاده کرده باشند، موادی که وزن مخصوص بیشتر از ۱ داشته باشند، چگالی بیشتری نسبت به آب دارند و آنهایی که وزن مخصوص کمتر از ۱ داشته باشند، دارای چگالی کمتری نسبت به آب هستند.

وزن مخصوص از رابطه‌ی زیر بدست می‌آید.

چگالی آب در دمای ۴ درجه‌ی سانتیگراد، برابر با  kg/m3ء۱۰۰۰ است.